👉Granice nie są czymś wrodzonym. Jakość granic zależy od doświadczeń dziecka w procesie rozwoju i wychowania. Ich rozwój przebiega w kierunku zwiększania autonomii i kompetencji (mówienie„nie”).
Słynne dziecięce „NIE” to:
➡ oznaka rozwijającej się autonomii u dziecka
➡ mówi o rozwijających się granicach
➡ wskazuje na większą świadomość siebie, większe kompetencje, samodzielność
➡ stanowi bazę dla przyszłych relacji społecznych
Przez mówienie „nie” dziecko odkrywa to, co dla niego ważne 🙂 (Żyliński 2022).
Zakłócenia rozwoju granic osobistych jest wówczas, gdy:
- kiedy potrzeby dziecka nie były respektowane przez rodziców/opiekunów (zaniedbywanie, przemoc w rodzinie, autorytarny styl wychowania), nabywa ono przekonanie, że jego potrzeby nie są ważne;
- parentyfikacja – dziecko podejmuje rolę opiekuna dla pozostałych członków rodziny, troszczy się o potrzeby innych, swoje potrzeby ignoruje.
Zakłócenia rozwoju granic powodują u dzieci zaniżona samoocenę i lęk przed odrzuceniem.